Hiszpania

Podstawowe informacje

Język urzędowy: hiszpański (kastylijski)

Stolica: Madryt

Ustrój polityczny: monarchia konstytucyjna

Jednostka monetarna: euro (EUR, €)

Strefa czasowa: UTC+1 - zima UTC+2 - lato

Hymn państwowy: Marcha Real (Marsz Królewski)

Kod ISO 3166: ES

Domena internetowa: .es

Kod samochodowy: E

Kod telefoniczny: +34

Położenie

Królestwo Hiszpanii to największe z trzech państw położonych na Półwyspie Iberyjskim. Na zachodzie Hiszpania graniczy z Portugalią, na południu z należącym do Wielkiej Brytanii Gibraltarem, oraz przez Ceutę i Melillę z Marokiem. Na północy, przez Pireneje, kraj graniczy z Francją i Andorą. W skład Hiszpanii wchodzą także Baleary na Morzu Śródziemnym, Wyspy Kanaryjskie na Oceanie Atlantyckim i liczne niezamieszkane wyspy po śródziemnomorskiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej zwane plazas de soberanía, takie jak Chafaryny, Alborán czy Perejil. Do Hiszpanii, do Katalonii należy także otoczone przez terytorium francuskie miasteczko Llívia.

Klimat

Klimat Hiszpanii jest zróżnicowany, od chłodnego i deszczowego na północnym zachodzie, po gorący i suchy na równinach Andaluzji. Latem na całym obszarze kraju z wyjątkiem północnego wybrzeża, jest gorąco i słonecznie. Przez pozostałą część roku pogoda jest bardziej zmienna, ale wszystkie miesiące są słoneczne.

• Strefa klimatyczna: Podzwrotnikowa

• Klimat: Śródziemnomorski

Góry

Pireneje, Góry Betyckie, Góry Kantabryjskie, Góry Kastylijskie, Sierra Morena, Sierra Nevada, Góry Iberyjskie

Historia

Począwszy od IX wieku p.n.e. Półwysep Iberyjski był terenem ekspansji licznych ludów i państw (Celtów, Fenicjan, Greków czy też Kartagińczyków). W II wieku p.n.e. na półwyspie pojawili się Rzymianie. W V wieku na tereny obecnej Hiszpanii wdarli się Wizygoci i stworzyli tam własne królestwo. W roku 711 z północnej Afryki na Półwysep Iberyjski przedostały się wojska arabskie pod wodzą Tarika, które błyskawicznie podbiły prawie cały półwysep.

Niewielkie królestwa chrześcijańskie na północy rozpoczęły rekonkwistę, która zaowocowała ostatecznym wyparciem Maurów w 1492. Z drobnych państw chrześcijańskich z czasem wyłoniły się dwa silne królestwa: Kastylia i Aragonia. Rozkwit i ekspansja powstałej z połączenia obu tych państw Hiszpanii były przede wszystkim związane z podbojami kolonialnymi w Ameryce i zdobyciem wielkich bogactw. Dzięki mocarstwowej polityce, kraj stał się supermocarstwem w Europie Zachodniej. Stracił on jednak tę pozycję dzięki osłabieniu, upadkowi gospodarczemu i wyniszczającym (przegrywanym) wojnom z Francją Ludwika XIV. Problemy z następstwem tronu w XVIII wieku doprowadziły do wojny o sukcesję hiszpańską, która w znacznym stopniu osłabiła państwo.

Około 1825 wielkie imperium hiszpańskie przestało praktycznie istnieć. Spowodowane to było zbyt długim złym zarządzaniem nimi, niesprawiedliwym ładem społecznym i, przede wszystkim, inwazją Napoleona, który rozprzestrzenił idee wolnościowe w Ameryce.

Hiszpania na krótko dostała się pod wpływy Francji. Wkrótce powróciła dynastia Burbonów i stopniowo kraj stawał się biednym prowincjonalnym królestwem.

Na początku XX wieku Hiszpanią rządziło kilku dyktatorów - częste niepokoje społeczne skompromitowały monarchię i w 1931 proklamowano republikę.

W latach 1936-1939 kraj ogarnęła wojna domowa. W jej wyniku władzę w kraju przejęli nacjonaliści pod wodzą generała Francisco Franco.

Po śmierci Franco w 1975, władzę przejął wyznaczony przez niego na następcę książę Jan Karol z dynastii Burbonów. Przywrócono monarchię (formalnie istniała już od lat 40-tych, a Franco pełnił funkcję regenta), a król wprowadził w kraju demokratyczne reformy. W 1982 Hiszpania wstąpiła do NATO, a w 1986 stała się członkiem Unii Europejskiej.

Podział administracyjny

• Andaluzja (Andalucía)

• Aragonia (Aragón)

• Asturia (Asturias)

• Baleary (Islas Baleares)

• Estremadura (Extremadura)

• Galicia (Galicia)

• Kantabria (Cantabria)

• Kastylia-La Mancha (Castilla La Mancha)

• Kastylia-León (Castilla y León)

• Katalonia (Cataluña)

• Kraj Basków (País Vasco)

• La Rioja (La Rioja)

• Madryt (Madrid)

• Murcja (Murcia)

• Nawarra (Navarra)

• Walencja (Valencia)

• Wyspy Kanaryjskie (Islas Canarias)

• Ceuta (Ceuta)

• Melilla (Melilla)

Integralną część Hiszpanii stanowią tzw. hiszpańskie posiadłości w Afryce Północnej.

Regiony turystyczne

Costa de la Luz: ('Wybrzeże Światła') - region ten obejmuje wybrzeże atlantyckie od Gibraltaru po ujście Gwadiany. Jedno z najbardziej znanych kąpielisk znajduje się w Kadyksie. Miasto to leży w południowo-zachodniej Hiszpanii, w regionie Andaluzja. Położone jest na półwyspie oddzielającym odnogę Zatoki Kadyksu od Oceanu Atlantyckiego. Miasto portowe i handlowe, najstarsze w Hiszpanii.

Costa del Sol: ('Wybrzeże Słońca') – znajduje się w Andaluzji. Obejmuje wybrzeże śródziemnomorskie między Gibraltarem a przylądkiem Cabo de Gata. Znajduje się tu wiele znanych kąpielisk morskich: Marbella, Torremolinos, Málaga, Almunécar, Roquetas de Mar. Na znacznej części długości (ok. 300 km) wybrzeża znajdują się zabudowania - hotele, ośrodki wypoczynkowe, rezydencje. Plaże w dużym procencie kamieniste, część wybrzeża skalista, choć można również spotkać dobrze utrzymane, piaszczyste plaże.

Costa Blanca: (‘Białe Wybrzeże’) region ten obejmuje fragment wybrzeża Morza Śródziemnego o długości ok. 244 km, położony w Walencji, w okolicach Alicante z popularnymi kąpieliskami m.in. Benidorm, Calpe.

Costa del Azahar: ('Wybrzeże Kwiatu Pomarańczy') - region ten znajduje się w Walencji. Obejmuje wybrzeże śródziemnomorskie między przylądkiem Cabo de Nao a ujściem Ebro. Znajdują się tu kąpieliska morskie: El Saler, Benicasim, Vinaroz. Jest to również znany obszar uprawy drzew cytrusowych.

Costa Dorada: ( ‘Złote Wybrzeże’)- region ten znajduje się w Katalonii. Obejmuje pas wybrzeża śródziemnomorskiego między ujściem Ebro a Barceloną. Słynie z długich, piaszczystych plaż. Znane kąpielisko znajduje się w Sitges.

Costa Montanesa: ('Wybrzeże Górzyste') - region obejmujący atlantyckie wybrzeże Starej Kastylii ze znanym kąpieliskiem w Santander.

Costa Vasca: ('Wybrzeże Baskijskie') - region w Baskonii obejmujący wybrzeże Oceanu Atlantyckiego w okolicach znanego kąpieliska San Sebastian. San Sebastián jest jednym z najpiękniejszych miast Hiszpanii, nazywanym często "perłą północy".

Costa Verde: ('Zielone Wybrzeże') - region turystyczny obejmujący atlantyckie wybrzeże Asturii ze znanymi kąpieliskami Luarca i Ribadesella.

Costa Brava: (‘Dzikie Wybrzeże’) jest to region położony na południe od granicy z Francją i ciągnie się przez 200 km, aż do Barcelony. Brzeg morza jest raczej stromy i skalisty. Znajdują się tu liczne zatoki z piaszczystymi plażami, nad którymi górują urwiste klify. Najbardziej znane kurorty na Costa Brava to Tossa de Mar i Lloret de Mar.

Najchętniej odwiedzane hiszpańskie miasta

Toledo: miasto w środkowej Hiszpanii (ok.70 km od Madrytu), ok. 60 tys. mieszk. (1991). Leży na wzgórzu w zakolu rzeki Tag. Stolica regionu Kastylia-La Mancha i prowincji Toledo. Ośrodek przemysłu lekkiego, spożywczego i rzemiosła artystycznego. Znany ośrodek turystyczny i kultu religijnego, liczne muzea. Jeden z najcenniejszych klejnotów hiszpańskiej architektury.

Madryt: stolica Hiszpanii, położony w środkowej części kraju u podnóża Sierra de Guadarrama (Wyżyna Kastylijska) nad rzeką Manzanares. Madryt znany jest z bogatych muzeów zwłaszcza Prado - jednego z najważniejszych w świecie. Pałac Królewski (XVIII wiek), Pałac Sprawiedliwości (1758), Pałac Senatu, Pałac Kongresowy (1843), Puerta de Alcalá (1778), kościół San Pedro el Real (XV wiek), katedra San Isidoro el Real (XVII wiek), park Casa de Campo o powierzchni 1447 ha z Fontanną Księcia (1725), mosty, m.in. Toledański (1720-1732), Segovia (1584). Na południowy zachód od Madrytu znajduje się mauzoleum ofiar wojny domowej - Monumento Nacional de Santa Cruz del Valle de los Caidos (Św. Krzyż w Dolinie Poległych).

Barcelona: miasto w północno-wschodniej Hiszpanii, nad Morzem Śródziemnym, stolica prowincji oraz regionu autonomicznego Katalonii. Jedno z najładniejszych miast Europy, pełne urokliwych zaułków i zabytkowych budowli (gotycka katedra św. Eulalii z XIII-XV wieku, Sagrada Familia, aleja Ramblas, Park Güell, dzielnica Barri Gòtic, Palau Nacional na wzgórzu Montjuïc). Wielki port morski i lotniczy (Prat de Llobregat). W okolicach miasta na wzgórzu Montserrat znajduje się sławny klasztor, wzdłuż wybrzeża Katalonii rozciągają się wspaniałe plaże Costa Brava (prowincja Girona) - jeden z głównych regionów wypoczynkowych Europy.

Sewilla: stolica i główne miasto Andaluzji, czwarte pod względem wielkości miasto Hiszpanii, nad Gwadalkiwirem, połączone żeglownymi kanałami z Atlantykiem. Uchodzi za stolicę andaluzyjskiego folkloru "flamenco". Najciekawsze zabytki to Alkazar, Katedra de Santa Maria, Ratusz, Torre del Oro (Wieża Złota z XIIIw), Główne Archiwum Indii (wpisane na listę UNESCO archiwum zawierające dokumentację posiadłości zamorskich Hiszpanii).

Santiago de Compostela: miasto w północno-zachodniej Hiszpanii, w prowincji A Coruña, stolica regionu Galicia. Położone na zachodnim pogórzu Gór Kantabryjskich, ok. 30 km od wybrzeża Oceanu Atlantyckiego. Od średniowiecza znany ośrodek kultu i cel pielgrzymek. Do Santiago de Compostela, które było w tamtym czasie jednym z trzech głównych celów średniowiecznego pątnictwa, wyruszali ludzie wszystkich stanów płci obojga. Pielgrzymka do Santiago de Compostela bywała też traktowana jako element resocjalizacji, czy to zadany sobie samodzielnie, czy to nakazany wyrokiem sądowym. Na szlakach do Composteli, zwanych Drogą św. Jakuba, liczne były schroniska, prowadzone głównie przez bractwa pątnicze św. Jakuba Apostoła. Przed katedrą w Santiago de Compostela kupić można pamiątkę, talizman i znak rozpoznawczy celu podróży - muszlę pielgrzymią, symbol św. Jakuba.