Włochy

Podstawowe informacje

Język urzędowy: włoski

Stolica: Rzym

Ustrój polityczny: republika

Zjednoczenie: Zjednoczenie Włoch 17 marca 1861

Jednostka monetarna: euro (EUR, €)

Strefa czasowa: UTC+1 - zima UTC+2 - lato

Hymn państwowy: La Canzone degli Italiani (Bracia Włosi)

Kod ISO 3166: IT

Domena internetowa: .it

Kod samochodowy: I

Kod telefoniczny: +39

Położenie

Państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem Unii Europejskiej i NATO. Całkowita granica lądowa Włoch wynosi 1932,2 km. Sąsiadują z Francją - 488 km granicy, Szwajcarią - 740 km, Austrią - 430 km i Słowenią - 232 km). Wewnątrz terytorium Włoch znajdują się ponadto dwa państwa-enklawy: San Marino (39 km granicy) i Watykan (3,2 km).

Długość wybrzeża włoskiego wynosi aż 7600 km. Oblewają je wody kilku akwenów Morza Śródziemnego: Morze Liguryjskie, Morze Tyrreńskie, Morze Jońskie i Morze Adriatyckie.

Klimat

Klimat Włoch charakteryzuje duże zróżnicowanie - między północą a południem, oraz między nizinami i szczytami gór. Zimy w Alpach są długie i mroźne, a śnieg może zacząć padać już w połowie września. W regionach północnych zimy są chłodne, a lata gorące, natomiast dalej na południe klimat robi się coraz łagodniejszy. Za Rzymem daje o sobie znać sirocco, gorące i wilgotne wiatry wiejące znad Afryki, które przynoszą każdego lata przynajmniej kilka gorących tygodni.

Historia

Włochy jako zjednoczone państwo istnieją dopiero od 1861. Od średniowiecza do Risorgimento (Odrodzenie), pomimo że Półwysep Apeniński był względnie spójny pod względem językowym i kulturowym, jego historia składała się z dziejów niezależnych republik i księstw oraz obcych posiadłości i stref wpływów.

Regiony

Abruzja

Apulia

Basilicata

Emilia-Romania

Friuli-Wenecja Julijska

Kalabria

Kampania

Lacjum

Liguria

Lombardia

Marche

Molise

Piemont

Sardynia

Sycylia

Toskania

Trydent-Górna Adyga

Umbria

Valle d'Aosta

Wenecja Euganejska

Turystyka

Włochy to jeden z najczęściej odwiedzanych przez turystów krajów na świecie. Znajdują się tu takie słynne miejscowości jak: Rzym, Wenecja, Florencja, Rimini, Siena, Piza, Mediolan, Neapol, Sorrento czy Portofino, bogate w zabytki sięgające od czasów Imperium Rzymskiego, poprzez średniowiecze i renesans (którego Włochy były kolebką), po okres baroku. Światową sławą cieszą się tak ruiny w Pompejach, Koloseum w Rzymie oraz Krzywa wieża w Pizie, jak i bazylika Asyżu, czy klasztor na Monte Cassino. Szacuje się, że we Włoszech jest tyle zabytków klasy "0" co w pozostałej części Europy. Włochy to także nieprzebrane dzieła sztuki, zgromadzone w licznych galeriach, pałacach i kościołach, z pierwszą w dziejach galerią Uffizi na czele.

Turystów przyciąga także kuchnia i wina włoskie, tak słynne jak toskańskie Chianti, czy sycylijskie Marsala i "corvo nero". Łagodny klimat, ciepłe morza, zagospodarowane plaże i cudowne krajobrazy to naturalne atuty Włoch. Zimą powodzeniem cieszą się Alpy, idealne dla sportów narciarskich, latem natomiast Sardynia, Sycylia, Capri, Amalfi, czy wybrzeże Adriatyku.

Najciekawsze miejsca

Rzym: stolica Włoch, miasto w środkowej części kraju w otoczeniu wzgórz, nad Tybrem, ośrodek administracyjny i polityczny (siedziba prezydenta, ministerstw i urzędów; stolica i główne miasto regionu administracyjno-historycznego Lacjum. Światowy ośrodek turystyczny z bardzo bogatymi zabytkami starożytności i średniowiecza (Koloseum, pałace, akwedukty, fontanny i inne budowle), niezwykle bogate muzea, nowoczesne osiedla mieszkaniowe na przedmieściach. Siedziba licznych banków, tereny wystawowe (dzielnica EUR); domy generalne zakonów i zgromadzeń zakonnych. W 1960 roku organizował Letnie Igrzyska Olimpijskie. Częścią miasta jest Watykan - siedziba papieży (najmniejsze państwo świata). Ośrodek turystyczny o światowym znaczeniu; miasto o największym w świecie nagromadzeniu zabytków (zwłaszcza starożytności) corocznie odwiedzany przez kilkanaście milionów turystów.

Florencja: miasto w środkowych Włoszech, stolica Toskanii. Położone jest na równinie nad rzeką Arno u stóp zachodniego stoku Apenin. Najciekawsze zabytki to Baptysterium San Giovanni, Drzwi Raju, Dzwonnica Giotta, Pałac Vecchio, Most Złotników, Galeria Uffizi, Palazzo Strozzi.

Rimini: miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Emilia-Romania, w prowincji Rimini, nad Morzem Adriatyckim. Rimini to jedno z najpopularniejszych miast turystyczno-wypoczynkowych nad północnym Adriatykiem. Latem jest w nim bardzo dużo turystów z różnych stron świata. Bywa nazywane "Ibizą\Rivierą Adriatyku", z powodu dyskotek, hoteli, dobrze rozwiniętej turystyki i niepowtarzalnej atmosfery.

Mediolan (Milano): miasto i gmina w północnych Włoszech, stolica prowincji Mediolan i regionu Lombardia. Położone na północno-zachodnim skraju Niziny Padańskiej. Drugie co do wielkości po Rzymie miasto Włoch. Największy w kraju ośrodek przemysłowy - m.in. przemysł maszynowy, elektrotechniczny, środków transportu (Alfa Romeo), chemiczny (koncern Pirelli), odzieżowy (światowy ośrodek mody), a także metalowy, szklarski, spożywczy (sery, wina Cinzano i inne), porcelanowo-fajansowy, rafineryjny, hutnictwo żelaza. Znajdują się trzy uniwersytety (od 1863, 1920 i 1924) i inne uczelnie, Akademia Literatury, instytuty naukowe. Miasto obsługują trzy porty lotnicze - Malpensa, Linate i Bergamo. Mediolan jest bardzo ważnym ośrodkiem międzynarodowej turystyki.

Neapol (Napoli): miasto w południowych Włoszech w Kampanii, której jest stolicą, a także ośrodkiem administracyjnym prowincji Neapol. Założony przez Greków jako Partenope. Neapol jest położony tarasowo nad Zatoką Neapolitańską (Morze Tyrreńskie) u podnóża Wezuwiusza. Neapol stanowi główny ośrodek gospodarczy, kulturalny i naukowy południowych Włoch. Jest to drugi co do wielkości przeładunków port we Włoszech. We wrześniu i w grudniu rzesze turystów przyciąga cud św. Januarego (patrona miasta). Jest to święto religijne odbywające się w ostatnią sobotę przed pierwszą niedzielą maja oraz ok. 19 września, a czasami również ok. 19 grudnia. Polega na przemianie krwi świętego Januarego zamkniętej w szklanej ampułce z postaci stałej w postać płynną.

Asyż: miasto i gmina położone na południowy wschód od Perugii, w regionie Umbria, w prowincji Perugia. W starożytności istniała na tym terenie niewielka osada etruska. W III wieku p.n.e. pod panowaniem rzymskim jako Asisium. Od XII wieku należał do Księstwa Spoleto i uczestniczył w wielu wojnach z sąsiednimi miastami, a zwłaszcza z Perugią. Pod koniec XII wieku Asyż zdobył niepodległość i w 1184 ustanowiono w nim samorząd miejski. Miasto brało udział licznych zatargach z Państwem Kościelnym, do którego zostało włączone w 1367. Dopiero w 1860 Asyż został włączony w skład Zjednoczonego Królestwa Włoch. 26 września1997r. silne trzęsienie ziemi spowodowało zawalenie się części sklepienia Bazyliki św. Franciszka. Zginęło 4 zakonników (jeden z nich był Polakiem). Dzisiaj Bazylika jest odrestaurowana, ale fragmentów fresków sklepienia nie udało się odtworzyć. Asyż jest najbardziej znany jak miejsce narodzin św. Franciszka i św. Klary.

Rawenna: miasto i gmina w północnych Włoszech w regionie Emilia-Romania, stolica prowincji Rawenna. Wg danych na rok 2004 gminę zamieszkują 138 204 osoby, 212 os./km².Miasto leży na równinie u zbiegu rzek Ronco i Montone, w odległości 10 km od Morza Adriatyckiego, z którym połączone jest żeglownym kanałem. Znaczący ośrodek przetwórstwa ropy naftowej (rafineria) i gazu ziemnego. W pobliżu eksploatacja podmorskich złóż gazu ziemnego. Produkcja nawozów sztucznych i kauczuku syntetycznego. Również przemysł metalowy, włókienniczy i spożywczy (gł. tłocznie oleju z oliwek). Port handlowy, węzeł kolejowy i drogowy, ośrodek turystyczny (kąpielisko Marina di Ravenna) z licznymi zabytkami, muzeami, galerią malarstwa.

Sardynia: piękna, ale surowa skalista wyspa na Morzu Śródziemnym. Wraz z pobliskimi wyspami tworzy region administracyjny we Włoszech. Warte zobaczenia są nuragi, megalityczne warowne wieże obserwacyjne, które pochodzą z połowy II tysiąclecia p.n.e. Na wyspie znajduje się ich około 7000. Budowane były bez użycia zaprawy z ociosanych kamieni. Stolicą wyspy jest Cagliari. Inne ważne miasta to Sassari, Nuoro, Oristano, Alghero, Olbia.

Sycylia: największa wyspa na Morzu Śródziemnym (25 400 km²), leżąca na południowy zachód od Półwyspu Apenińskiego, od którego oddziela ją jedynie wąska Cieśnina Mesyńska. Razem z wyspami: Wyspy Liparyjskie, Egady, Wyspy Pelagijskie i Pantelleria tworzy od 1946 roku region autonomiczny we Włoszech (o powierzchni 25,7 tys. km² i 5,1 mln ludności). Najwyższym wzniesieniem na wyspie jest słynny wulkan Etna (3323 m n.p.m.). Na wyspie panuje klimat śródziemnomorski. Rozbudowana sieć rzeczna, największe to: Salso, Simeto, Platani. Region Sycylia jest podzielony na 9 prowincji: Palermo, Katania, Mesyna, Syrakuzy, Trapani, Ragusa, Caltanissetta, Agrigento i Enna.

Capri: wyspa wyspa na Morzu Tyrreńskim w Zatoce Neapolitańskiej. Położona jest w pobliżu półwyspu Sorrento, rozdziela je cieśnina Piccola. Nazwa wyspy została utworzona od słowa Kapros (grec. - dzik) lub Capra (łac. - koza). Niewielka, o wydłużonym kształcie, górzysta wyspa zbudowana jest ze skał wapiennych (pobliska Ischia jest pochodzenia wulkanicznego). Jej powierzchnia wynosi 10,4 km² a obwód 17,0 km, najwyższe wzniesienie to Monte Solaro (596 m n.p.m.), na którym znajdują się ruiny zamku. Na wierzchołek ów można wjechać wyciągiem krzesełkowym z miasteczka Anacapri. Na wyspie położone są dwa miasta: Capri i Anacapri. Główna część miasta Capri położona jest powyżej Marina Grande, między dwoma wzgórzami. Prowadzi do niej kręta droga, można też dojechać naziemną kolejką linową. Wśród wąskich, krętych uliczek znajdują się liczne sklepiki z miejscowymi wyrobami, ekskluzywne hotele i barwne, kwitnące ogrody. Trasy spacerowe prowadzą do wielu atrakcyjnych miejsc. Niektóre z nich można obejrzeć podczas rejsu wycieczkowego wzdłuż brzegu wyspy.

Amalfi: miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Salerno. Dawna kolonia rzymska. Miasto położone na przecięciu szlaków handlowych: bizantyjskiego, arabskiego i zachodnioeuropejskiego, najbardziej rozwijało się od IX do XII wieku. Kupcy z Amfali posiadali liczne przywileje handlowe w miastach obszaru śródziemnomorskiego (Konstantynopol, Antiochia, miasta Sycylii, Egiptu, Tunisu i Hiszpanii). Byli głównymi dostawcami towarów dla papieży. Najazdy Normanów i wspomagających ich wojsk Pizy doprowadziły do upadku i złupienia Amfali w 1136 roku. Miasto nigdy już nie odzyskało swojej świetności.